La logica dei talebani

Si pigamus su faeddu melone, ita est “logudoresu” o sardu?

E si pigamus su faeddu andau? Est “campidanesu” o sardu?

Melone si narat in logos innue si narat puru andau, andadu e fintzas andatu.

E meloni?  “Custu est unu faeddu campidanesu”!

Ah, balla! Ma aundi ddu nant meloni? In Casteddu e pagos áteros logos.

Ma a narrer sa beridade sa pronuntzia giusta est [mElOni], cun sa E e sa O abertas.

Epuru cando una I sighit una E o una O, sa pronuntzia iat deper esser [e] e [o](E serrada e O serrada: Informare è fare politica? Il caso delle vocali finali ). E tando ita faxes si ses cumbintu ca s’ortografia depet representare sa pronuntzia efetiva? Scries mèlòni a s’italiana?

Ma ita faxes–si de aberus boles representare sa pronuntzia–in totu is áteros logos asuta de s’isoglossa fatale (sa ki partizt [E] e [i] finales)? Scries mabõi, mERõi, mE?õ?i, meronni, mEguõi, ecc.?

Sa grafia meloni  est un’idealizatzione cantu e fintzas peus de sa grafia melone, ca custa a su mancu t’agiudat a pronuntziare sa E e sa O in manera curreta.

E donnia idealizatzione tenet sa funtzion e sua: melone serbit a aunire sa grafia de su sardu.

Su de scrier meloni  non serbit a representare sa pronuntzia. Serbit sceti a partzire is sardos.

Tando non semus faeddende de duas grafías diferentes, ma de duos programmas politicos diferentes.

45 Comments to “La logica dei talebani”

  1. Caro Roberto, ho già scritto che condivido in parte la tua battaglia anche se non del tutto il metodo.
    Ma ciò è poco interessante.
    Perchè invece di scannarci non cerchiamo di costruire le paci??
    Hai ragione: si tratta di due programmi politici differenti, forse nessuno dei due ha realmente la maggioranza assoluta dei sardi dalla sua parte: forse due maggioranze relative!
    Partiamo dal presupposto che il sistema linguistico sardo è sostanzialmente unitario (ad eccezione ovviamente di sassarese, gallurese, algherese e tabarchino); partiamo anche dal presupposto che, sia pure nell’ambito di un continuum e di varietà intermedie, vi sono due macrogruppi dialettali estremi relativamente compatti che, storicamente, hanno dato vita a due varietà letterarie e socialmente più prestigiose: il campidanese e il logudorese (basate sulle antiche varietà “nobili” di Cagliari e Sassari); che la tua proposta di grafia comune è un’idea eccellente ma, secondo me, di difficile applicazione; dato tutto ciò, cosa ci impedisce di usare la LSC (adeguatamente meridionalizzata) solo come lingua burocratica ma, nell’insegnamento, affiancarla a campidanese e logudorese, con cui gli utenti hanno un po’ più di familiarità e comunque sono generalmente più vicine anche per la produzione letteraria locale?
    Insomma, è mai possibile che non si possa arrivare ad un compromesso?
    Dobbiamo per forza essere sempre “locos y mal unidos”?
    Non puoi dirmi che, per me, “melone” è meglio di “meloni”, se ho dietro una tradizione plurisecolare che mi scrive meloni”!! (anche se pronuncio mabõi)!!!
    p.s. partiamo anche dal presupposto che esprimere graficamente tutti i “dialetti” è quasi impossibile.

    • oja! Ses tui ki partis de s’idea sballiada ca esistint duas famillias de dialetos. Non est berus! Est ora de d’acabbare de contare custas faulas.
      E non est ne-mancu berus ca sa gente s’identificat in su ‘logudorese” e in su “campidanesu”: torra-ti a castiare su ki narat Marinella Lörenczi de is probblemas ki ant tentu cun sa circa sotziulinguistica. Non cunfundemus is clichés de tzertos linguistas e de is giornalistas cun sa realidade.
      Non si tratat de agatare sa “mesania” tra duas linguas ki non esistint, ma de agatare sa manera de scrier su ki esistit: su sardu, totu su sardu, su ki faeddamus e cumprendemus totus. Sceti su 16% de is sardos scriet in sardu e non scrient ne-mancu totus in “logudoresu” o “campidanesu”. E mancari fessit, tocat a castiare a innantis.

  2. ooooohhh, ses tui ca no bolis cumprendi chi is traditzionis (su connottu, at a essi mellus) no funt sceti is dialettus.
    Mancai ci siat pagu genti chi scrit in sardu, chi ddu studiat, funt issus chi faint sa “pubblica opinione”!
    Tui nci bolis passai comenti unu rullu compressori, de linguista “puro e duro”, Ddu sciu che a Arzana no bolint a nai chi chistionant campidanesu, ma in tottu su cab”e susu a nosu si tzerriant “maurreddinus” e nosu a issus cabisusesus (ca seus prus bonus e no ddis naraus fueddus malus 🙂 ). At a tenni calincunu significau, no??
    Deu no bollu pratziri is sardus: funt giai pratzius a solus, e tui, invecis de fai fai sa paxi sighis a ghettai benzina: tocat a agattai sa manera de andai de accordiu, no si podit donai surras a sa genti domandendiddi puru de abarrai firmus.
    E ca ci funt duas famiglias de dialettus ddu naras tui e tottu in sa circa tua (là ca dda sciu liggi) e est in sa conca de sa genti, mancai sceti po “abitudine”; no ci ddu bolis intrai in conca su fueddu “compromissu”, accordiu, e cosas aici?
    Seu de accordiu a andai a innantis, ma no podis bocciri is chi no tenint sa propriu idea che a tui, o a mei. Custa genti nc’est, tenint is proprius derettus e depit essi arrespettada. Mancai s’idea insoru no siat sa mellus po su sardu.

  3. E chini buginu at mai bocíu a chini? Sa cosa peus chi apu fatu est a partiri de conca a unu fascista prus mannu de mei chi m’iat pigau a colletu. Tui ses ghetendi a pari unu muntoni de cosas. Si unu narat tontesas, ita ddi depu nai: tenis arrexoni? Ma una cosa dd’as cumprendia: deu seu prus linguista chi non politicu. Sempri stetiu!

  4. Deo no nd’isco comente est postu su connotu literariu de su cabu de bàsciu, ma pro cussu chi pertocat a su cabu de subra mi paret chi cussu connotu siat mortu e interradu. Neune in Sardigna, iscriet pius in logudoresu illustre ma, cando iscrient, sos pagos chi iscrient, lu faghent cun sa faeddada de sa bidda issoro cun carchi acontzadedda in sa grafia sighende sas pagas grammaticas essidas in custos urtimos annos.

  5. oh Robè, is tontesas ddas nant tottus is linguistas sardus e strangius!!! De campidanesu e logudoresu si ndi chistionat de seculus!! Arquer, Fara, Vidal !! It’est, tui sceti as cumprendiu tottu? tui sceti tenis sa beridadi rivelata? aiòòòòò!!!! accabbadda!!!
    Non è questione di linguistica o politica, è questione di buon senso. La storia linguistica della Sardegna è molto complicata, per uscirne ci vuole pazienza; tu stai facendo un grandissimo lavoro e come sardo te ne sono grato; ma mi sembra che veda la situazione da un unico punto di vista, invece noi sardi abbiamo centu barrittas!!!
    p.s. condoglianze al “fascista”: ma dove l’hai trovato?
    Per Nanni: credo che la situazione nel sud sia abbastanza diversa: una maggiore penetrazione dell’italiano, un prestigio che per secoli ha avuto (e in parte ancora ha) la parlata nobiliar-borghese di Cagliari, la difficile rappresentazione ortografica delle vocali nasali diffusissime nei dialetti “rurali” del sud. Nel Capo di Sopra, il Logudorese illustre, non sostenuto da un centro “propulsore” ha perso smalto (anche se Pittau, nuorese, gli ha da poco dedicato una grammatica), ma il nuorese non è stato in grado di sostituire il proprio modello urbano.
    Nel sud, chi scrive in sardo non può che scrivere in campidanese, non credo abbia alternative: “mabõi” è difficile da mandar giù se non si è pratici col portoghese.

  6. Verità rivelata? arrangia-ti! Chi non cumprendis sa diferentzia tra scientzia e politica, ses tui chi tenis unu probblema.

  7. e tui ita ses faendi? scientzia o politica? o ses ammisturendi tottu?
    e no t’arrenneghis !!!!
    ih gei ses strollicheddu !!!!

    • Scientzia est: su campidanesu est su sardu fueddau in campidanu. Scientzia est: su logudoresu est su sardu fueddau in Loguroro. Politica est: su sardu est pratziu in “campidanesu” e “logudoresu”. Scientzia est: su sardu tenit medas bariedadis, non duas. Scientzia est: su sardu est unu macrosistema pratziu in medas bariedadis “mutualmente intelleggibili”. Scientzia est: fait a scriri totu is bariedadis de su sardu a una manera. Politica est: bollu agatai custa manera. Un’atra politica est: bollu pratziri su sardu. E chi non ddu cumprendis immoi, compra-ti 50 francus de apodda-apodda, o Podda, e ataca-ti a su tram!

  8. Seculos e seculos de connotu…

    Su Seddoresu

    Torrau a domu concu Peppi Sida,
    Chi fut arendi in d’una terra attesu,
    Agattat unà pingiada ‘e fà buddida
    E ndi pappai ses prattus e un mesu.

    Si nci buffat de inu dus cungiaius
    E aici torrau un pagu a logu,
    Si scruzzat, si ndi tirat is stivaius
    E si strumpat a longu a brenti a fogu.

    Sa fà, cuddu inu, su calori,
    Cun s’estibeddi chi portàda asuba,
    I ddi ponit in corpus un abbruxiori
    Chi ddu fait unfrai che una cuba;

    E zunchiendi e cun sori a rius,
    Narat a sa pobidda: Un momenteddu
    “Affacca s’enna e podera is pippius
    “Arrosedda, ca ghettu un troddieddu”.

    I nci lassad andai sa pidola
    Cun violenzia e faid unu sciarroccu
    E inci strumpada su pegus de mola
    E sa cadena a segau su procu.

    Zia Arrosedda “cessu it arrori
    “Ca is puddas mi nci has iscaddiau
    “Comenti e candu si ètta su stori
    Bolendi in scrobettura de bixinau.

    Cuncu Peppi tostau de s’arrisu
    Depustis s’è dormiu pozzu nai
    Tottu sciolendi is maus fendu un isu
    Chi si bisada torrendu a pappai.

    Ma concu Peppi è troppu troddioi
    Ma concu Peppi è troppu mal a prèi
    Depustis chi si sàzzada che un boi
    Ghetad is pidolas senza ‘e lei.
    ——————————————————————–

    SU BIXINAU DE DOMU MIA

    A tui saludu Gonnadramatza mia,
    terra chi m’ha donau su naximentu,
    popolada da genti de ogn’ania
    e in su coru, meda sentimentu.
    Arroiasa e bingiasa in d’unu territoriu mannu,
    terras menenzialisi e cungiaus bellus,
    segada in dusu da frumini mannu
    brabeis e angionis cun baccasa e fitellusu.
    Su crabibi e sa costa manna ti castianta de atesu,
    su lillu e santu Pabi ti binti di accanta,
    andendi a terraganna ddu esti si frumi in mesu
    cuncunu fuedda mabi ma s’imprusu beni nanta.
    Cantu arragodus tengiu de sa buddixedda mia,
    Maria Grazia in d’ognia logu dda sighia,
    paxendi boisi e mobendi obia,
    in sa tristesa e in s’alligria.
    Su bixinau de domu mia è su perdiaxiu,
    popolau de genti meda e arresis d’ognia razza,
    cun rumoris de trobaxiu
    e burrincus in d’ognia prazza.
    Is intradas fianta mannas e de pedra traballada.
    In d’ognia ecca dd’uia muredda e impedrada fu sa bia,
    da pezzeria sa contuada,
    fu fatta domu mia.
    Zia Bionza s’incarada, castiendi s’acquadroxia,
    castiada a zia Luciana is crobis acconcendi.
    Sa palla s’incungiada in appalladroxia,
    sa genti prusu anziana, curiosa saludendi.
    Zia Mundica azzoppiendi,
    bessiada a su mengianu,
    sa frescura fu pighendi
    cun zia Giulia cixiniau.
    S’accabament’a messa fu fatta in trigus morus,
    sa carria a tres canousu , fu fatta sen’ annungia,
    fadia segai i lorus
    po n’di bittì s’incungia.
    Su trigu ddu mobianta a moba cun burrincu,
    sa farra xiadazzanta e poi dda spoinanta
    e s’utima passada in su xibiru strintu,
    Innant’a fai su pani,
    ponianta su fromentu,
    ma prim’a cummossai,
    fu meda su trumentu.
    Ziu Giuseppi e nonna mia,
    torranta de su sattu,
    saludanta a zia Maria
    e Accuzzoni Futunatu.
    Cicinu e Zarafina,
    arrianta dusu strangiusu,
    potanta a caravia
    fitellusu e bois langiusu.
    In s’oru de sa funtana si sezzìa zia Margherita,
    cichendu sa frescura in s’ora s’acquidroxiu,
    mancai cun pagu gana , no babia pittighita,
    de atesu nacarreddu ddi tiradà trotoxiu.
    Castiedda s’ispratzesa
    cun is pabas de imbodrau,
    no timidi arravesa,
    né in bidri né in siccau.
    Nacarru no mi tiristi a s’aba de s’aunnedda,
    s’è para xiusciau e sempri a pedimentu,
    in prazza tua ti prangiata, a tiallora niedda,
    t’agattinti incidriau in s’utimu momentu..
    In bixinau miu no ammanca piccicalla,
    cuncunu scorrozzada, atrus appallanta,
    in sa festa fudi scialla,
    ma is bellus fastigianta.
    —————————————————————-

    Sa scomuniga de predi Antiogu arretori de Masudhas

    Pòpulu de Masudhas,
    chi a s’ora de acuilai
    is cabonis e is pudhas
    basseis a scrucullai,
    donaimia atentzioni
    po totu su chi si nau,
    si apu a tènniri arrexoni
    de cicai is crabas mias,
    ca funt giai duas bias
    chi dh’apu fatu notòriu
    e custu at èssiri su de tretzu
    e ùtimu monitòriu.
    Po chi nisciunu perou
    no potzat allegai
    ni chi si ni chi no,
    avrincus de ignoràntzia
    dhu torraus a manastai
    sagundu sa costumàntzia
    po òdrini de Munsannori.

    Po cudhus chi no dhu scinti,
    obrascendi a sa dia binti
    de su mesi chi dhui est bassiu,
    in d-una noti de scuriu
    faci a su spanigadroxu
    a is duas oras po is tres
    fuant prus de cincu o ses,
    chi, a pistola e a scupeta,
    passaus funt in Gennereta,
    s’eca ant assatillau
    e is crabas i nd’ant liau
    de mimi su Vicàriu;
    chi est sagundu su sumàriu chi
    dhui at fatu me in Cùria
    su missennori Notàriu,
    ca totu andat a tanori
    de su chi at arrellatau
    gopai Ninni su majori
    cun totus is barracellus
    e sagundu s’arrasutau
    de su Giugi dellegau
    de custa cumunidadi,
    chi in drotina e sabiori
    un antru no dhu i nd’at.

    A duncas artzeus sa boxi:
    is crabas fuant doxi
    sentze chi siant contadas
    cuatru brabeis angiadas
    i atras tres allatantis
    chi cincu dis a innantis
    po èssiri tropu pitias
    i si dhui fuant istruias.
    Dhui fut un angionedhu
    sentza de tènniri s’annu,
    chi a pàsciri, su scuredhu,
    no podiat mancu bassiri,
    ca dhi luxiat su piu
    de cantu fut grassu,
    ni a de noti ni a de diri.
    Dhui fut su crabu mannu,
    dhui fut su mascu de ghia
    e un antru chi ndi teniat
    chi dònnia annu, po Pasca,
    sentze nienti de malu,
    a una gomai mia
    ndi fadia s’arregalu.
    E po tali sinnali
    potànt is pegus mius
    totus sa guturada.
    Potàt su crabu sou
    po chi èssiri fatu scidu
    sonalla e pitaiolu.
    Su tontu! A no àiri sonau
    candu ndi dh’ant liau,
    ca ndi fuia bassiu
    cun sa daga e is trumbonis,
    ca si ant èssiri cagau
    po fintzas is cratzonis.

    Bastat, sigaus a nai
    ca no mi bollu imbidrigai:
    is brabeis fuant niedhas
    e potànt po sinnali
    is origas ispitzadedhas;
    fuant is angionedhus
    bellus i arrufadedhus
    e po èssiri cannotus
    fuant sentze coa
    i a corrixedhus trotus.
    Is mascus fuant totus
    de una manta e unu culori:
    dhui ndi fut unu brabudu
    e un antru incorradori
    e po tali sinnali,
    poita sémpiri atumbàt,
    unu corru dh’amancàt.
    Is crabas e i su crabu
    fuant a lana amasturada,
    piu longu e piu crutzu,
    e totu acadhajonada;
    unu solu dhui ndi fut
    chi caminàt a tzopu
    poita nci fut arrutu
    a intru de unu garropu.
    Una i nd’ant lassau
    ca fut totu arrungiosa
    screpada e tzidhicosa.
    E una strumbonada de balla
    dhis ghetint a s’amuntu
    ca po èssiri a su scuru
    no potànt s’ogu puntu!
    Ehi… chi mi ndi fuia acatau,
    minci e chi si at parau
    e potau a segus de carru,
    ca si nd’iat fatu andai
    sciutus, mannus e niedhus,
    sentze ni conca ni crobedhus.

    Bastat, torreus a passu,
    ca no mi bollu annischitzai.
    A prus de su chi apu nau,
    chi casi mi scarescia,
    dhui fut su mascu sanau,
    ca dònnia annu dhu bocia
    po santu Liberau,
    e po tali sinnali fut
    a manta pinturina
    e potàt un ogu sciopau
    de una puntura de ispina.
    Ecu totu, in concrusioni,
    su chi est mancau a mimi.
    Bàsciu pena de scomunioni
    e scomunioni majori
    a is chi ant furau a s’arretori.
    Po òdrini de Munsannori
    is chi nd’ant pigau abetu
    e dhu tenint in serchetu
    funt totus obrigaus
    a ndi fai relatzioni
    in Cùria o in cunfessioni,
    chini iat èssiri chi si bollat
    a dhu dèpiri dannuntziai
    est obrigau a marolla.

    Pòpulu disdiciau,
    temeràriu e prepotenti,
    chi non lassas cosa in logu,
    ascuta e poni menti
    a su chi narat predi Antiogu,
    asinuncas t’impromitu
    chi t’apu a fàiri unu scritu
    chi peri is arranconis,
    sartus e bidatzonis
    de bestiàmini e de lori
    no dhui at a abarrai cambu,
    ni messàju, ni pastori
    (ohi, amomia, odheu)
    e chi totu sa bidha intera,
    sentza de nisciuna spera,
    dhui at a cabai in prumu
    e mannus e pitius
    a sa bia de su fumu!

    Pòpulu archiladori,
    abbandonau de giai
    de sa manu de su Criadori,
    torrandi a penitèntzia!
    Si miticoi no ti sbòdhias
    de is afàrius de cuscièntzia
    s’incapas ti dhui tròdhias.
    Ischi… ischi…
    Liori cun totu cantus is tiàulus.
    Ma poita est chi si nd’arrieis?
    Ma labai ca seis malus,
    peus de bosatrus no dhui nd’at
    e seis in comunidadi
    una màniga de ladronis.
    Ni brabeis e ni angionis
    e ni bacas e ni bois
    no dha podint campai
    siat de bidha o siat stràngiu
    ca donniunu boit intrai
    me in su cuu de su cumpàngiu.
    E ita tiàulu de manera,
    e ita totu imprabastais?
    I apustis s’annischitzais
    ca si nci ghetant a galera:
    a sa fruca iat èssiri mellus
    e dh’iat a nàiri prus beni fatu
    ca seis tantis mraxanis
    e furuncus che i su atu,
    imbidiosus de s’allenu
    chi si ndi satint is ogus,
    praitzosus che i su cani
    ca bolleis bivi de fura
    e sentza de trabballai,
    malandrinus sentza de contu
    e i su chi parit prus tontu
    i ndi bodhit sa musca in s’àiri!
    Minci a nca seis bassius
    infangaus fintzas a bruncu
    in dònnia soti de pecau:
    minci e chini s’at isbidhiau!
    Chini, malintentzionau,
    si aunit cun tres o cuatru
    bribbantis che a issu etotu
    e cicant s’unu i a s’atru
    po dhu torrai a pediri,
    chi no dhu podint bociri.
    Chini, malu pentzadori,
    bogat famas a su bixinu
    narendu chi fradi Crispinu
    a is oras prus serchetas
    aturat fendu marietas
    e i dh’iat agatau su crabu
    gioghendu cun sa pobidha,
    candu chi totu sa bidha
    dhu depit arraspetai
    ca arrancu de gunnedha
    no ndi dh’at andau mai.
    Cropu de anca seis arrutus!
    E a mimi no m’eis bogau,
    aici si ndi boghint is ogus
    e i s’aba de su figau,
    chi a mesudia tocau
    i mi seu abarrau
    aundi est gomai Prudèntzia
    a fai su meigama,
    candu chi sa scuredha
    no potàt mancu dentis
    e sentza de contai
    atrus incumbenientis?
    Seis bosatrus is bribbantis,
    bagadius e bagadias,
    chi a sa muda i a su scuru
    i nci besseis a manu muru
    candu no dhu est babbai,
    ca tengu fintzas bregùngia
    de dhu nai me in s’artari.
    Ohi… amomia scura!
    A no iscis ca dhu est s’inferru,
    a no tènniri paura
    de cussa bèstia de Lutziferru!
    E no dhu bieis pintau
    ca potat su frucaxu
    e sa coa de atzraxu
    cun farruncas de intruxu?
    Cadebai a Coixedha,
    cun is corrus trotoxaus
    e is unghedhas de molenti
    a gropas de su tzrapenti
    ca potàt seti concas
    sentze contai is iscropionis
    pìbaras e caborus
    chi dhui nd’at a cedhonis.
    E tigris e lionis
    e cantu no dhui nd’at!
    Cantu brabaridadi!
    Mincidissu e ita giogu
    dhui fait unu tiauledhu:
    a su sessu femininu
    i dhi ghetat prumu scallau;
    a su sessu masculinu
    dhi brintat una barrina
    chi dhi passat me in sa schina
    e si ndi dhi bogat in culu.
    Ahi, dhui nd’at de tremi
    e de fàiri oratzioni
    mancai fessit unu bremi.

    E non prangeis ancora,
    ca seis totus crocobendi?
    Sàtana, bessi a foras
    de cussu fossu prefundu
    e ingiriamidha a tundu
    custa bidha de framassonis
    e bogandedhus a truba
    de peri is arranconis,
    ca ti dhu cumandu deu:
    ponincedhis unu tarrori
    a custa genti schirrioba
    chi is domus s’isbéntuint
    che i sa palla in s’axroba,
    ca abbisòngiu est chi potint
    su coru e su figau.

    Ma ita mincialli chi seu:
    a chini prèdicu deu?
    A is truncus o a sa pedra?
    Ma chi tzèrriu… (no, medra!).
    E chi fut po un’arriabi
    sa scomùniga papabi
    dhis betu in su mamentu
    e i nd’apu a fai scramentu
    ca i nd’ant a tènniri pena
    cantu dhui nd’at in s’inferru
    in su culu de sa cadena.

    Prestu, gopai Ninni Frori,
    su sragastanu majori,
    biteimindi is candebedhas,
    labai ca funt tres
    asuta de su faristou,
    una groga e duas niedhas,
    cumantzaidhas a allui
    e giai chi seis igui
    arregollei su brebriàriu,
    totus is arrasponsòrius
    e cun s’antifonàriu,
    sa capa de pontificabi
    s’asprassòriu e su missabi
    e istrepus cantu dhui at,
    ca deu gei tengu innoi
    sa scritura de is Profetas,
    is oratzionis serchetas
    e is brebus de Salamoni,
    is salmus sabbatinus
    cun d-un’àtera oratzioni
    cosa chi apu fatu deu:
    Àlfea, beta, àgios, o Teu,
    mega, solfa, eleison, imas,
    vànitas, còpua e gimas,
    disperdìtio demoniòrum
    lìbburus de gomai Osanna,
    chi ant a trèmiri che i sa canna
    totus is contribulaus
    virtus, psalmòrum martiritzaus,
    e is iscritus de predi Jacu.
    Imoi bos apu a fai biri
    s’onnipotèntzia mia
    cun totu sa teologia
    chi potu ananti de is ogus,
    chi ant a fuedhai is tiàulus
    mancai fessint a arrogus
    e cun s’ornamentàriu,
    istrumentu poderosu
    de mimi su Vicàriu,
    chi at a fàiri amodhiai
    po totu su sparimentu
    su coru prus atzraxau
    e dhu depit annichilai
    mancai fessit de stocu
    o chi potit in piturras
    su pilu che tzudha de procu.

    A duncas incumantzeus:
    siant iscomunigaus
    e anatematitzaus
    ab hòmine et làtae sentèntiae
    interdìtae suspensionis
    censura de ònnia incremèntzia
    de scomunioni majori
    chi dhi fessit fruminada
    de sa Cùria de Arromas,
    de totu sa cambarada
    de is Pabas e Cadrinalis
    cun totus is tzaramoneris;
    dhu nau e d’arrapitu:
    chi siant iscomunigaus
    e anatematitzaus
    totus is chi funt brintaus
    in s’eca de su Vicàriu,
    chi no dhui siat divàriu
    in peruna professioni,
    siat in gradu e cunditzioni;
    siant iscomunigaus
    e anatematitzaus
    totus is capus de is ladronis…
    crobetoris e ischidonis
    (e po cussu in custa bidha
    i nci at tanti bribbantis…)
    a chini scidiat e scidi
    su chi mi nd’ant liau
    e no dh’at arrellatau.
    Siant iscomunigaus
    e anatematitzaus
    is chi ant donau agiudu
    o calincunu cunsillu,
    siat mannu o siat pitiu
    siat babbu o siat fillu,
    e candu si nau a totus
    s’at a intendi de seguru
    mascus e fèminas puru.
    E si de is pegus mius
    algunu nd’ant bociu,
    at èssiri iscomunigau
    chini totu nd’at papau,
    siat a pràngiu siat a cena
    e at a patiri sa pena,
    cumenti chi èssiri pisciau
    in su Sancta Santòrum,
    nìhilis mutatiònis
    percussione clericòrum,
    ca chi mi èssiri scorriau
    fatu a befa e acracaxau.
    Siant iscomunigaus
    e anatematitzaus
    a chini nd’at fatu prexu,
    siat acanta o siat atesu,
    is chi si ndi funt arrisus
    e is chi si nd’ant a arriri
    e de manera chi
    passit sa scomunioni
    de is babbais a is mamais,
    de generatzioni in generatzioni,
    e po chi totus cantus
    aturint beni ligaus
    dhus intregu a Berzebù,
    su cumandanti generali
    de totus cantus is tiàulus,
    po chi dhus acudat issu,
    missus et mincidissus,
    dracones et òmnes abissus
    spìritus procellosus,
    strèpitus et stridores dèntiun
    blansphemàntium et stridèntium,
    po chi siant abruschiaus
    comenti abruschiant is procus,
    supter, supra, inter et foris
    in carbònibus desolatoris…
    ca seu totu strologau
    de candu mi nd’ant furau
    is crabas e is brabeis.
    Po chi no potzant prus
    arrapinai faci a sus
    chi mi dhus cabint a fundu
    in tènebras interiores
    po no biri prus su mundu.
    Dhus trumentint dònnia dia
    a mangianu e a meria
    cun centu e unu martòriu
    po chi tzerrint agitòriu.
    E in finis de totu custu,
    po chi mroxant de assustru,
    ant èssiri de totu is crèsias
    de is bidhas e de Castedhu
    tocadas a sonu de motu
    is campanas a matedhu,
    e de morus e de cristianus
    de trucus e prubicanus,
    e po èssiri de sinnali
    i nci betu is candebedhas,
    sa stoba e su missabi
    e strepus cantu dhu at
    po chi siant apatigaus,
    e aici s’ant a apatigai,
    fillus de perditzioni,
    maledictus in igne eternum
    cun malis et tentationis
    et stercus demoniorum.
    Tronus, lampus e stracia
    e bentus de dònnia genia
    dhus potzant acumpangiai
    et in testimònium veritatis
    siant cum malandrinis
    aqua, sulfur et ignis,
    et geennam sempiterna,
    chi no sciu ita tiau at èssiri,
    et cum òmnibus perdìtis,
    de su chi apu nau innantis
    diabòlibus et spìritis,
    rumòribus et terremotus
    tengant a bius i a motus
    eorundem et ipsorum
    per òmnia sècula seculòrum.

    E ita pentzastis ca brullamu
    o mi pigastis po macu
    candu si predicamu?
    No est nudha ancora su sciacu:
    gei mi dh’eis a nai
    totu sa chiriella
    candu feti si scongiuru
    cun cust’àtera bagatella
    chi no dh’eis agatai
    nimancu me in su Credu.
    Imoi gei nd’eis a intendi
    fràsias e maladitzionis
    de s’annu de Mrechisedecu,
    de candu in su traberecu
    su babbu nostu Aramu
    iat frastimau su fini
    de Martini e de Gaini
    cun totu s’arratza insoru.
    Imoi bollu biri su coru
    de su prus prepotenti,
    chin’at èssiri aici balenti
    de no si spiridai
    de sa frotza de is frastimus
    chi bos apu a brabatai:
    sùrgite ùngues et àngues
    et latrones et furuncos
    repetunde de abitàculis
    et in sòrdibus sordescant
    et nunquam compungìmini
    mòriant impenitentes
    et non àmplius revertìmini,
    sùrgite de aquilònibus
    et òmnibus contemnìscite,
    chi a tzichirriu de is barras
    potzais isciampitai
    et òculis sprepedhatis
    de crobus e istoris
    sint in còrnibus fruconatis
    et Sàtanas a sinistris
    quadrigentos comburescant
    et mulìeres necaturas
    ca funt eguas pibirudas
    sentza de nisciunu arreparu,
    disperdantur, percutiantur
    malus genus viperarum.
    Scimbulatis et legatis
    hòminis et femìnibus
    comenti mallant is bois.
    Truncus i àstuas
    boghint e pampas de fogu biu,
    Cum fùnibus acollaturas
    in speluncam sempiternam
    nunqua foras fugaturas.
    Sùrgite, Baalam, de fornàcibus,
    totu cantu sa canàllia
    crucifìgite latrones
    qui Vicàrium furavèrunt
    et òmnibus disperdìmini
    nisi totum reliquìmini
    unde, tunde, disurpare,
    contristatus stimulàntium
    nec quemque salvos fìeri
    eorundem ac flagellis
    ànimis et corpòribus
    frigoris et tempestate fame,
    siti et nuditate
    et nunquam pace in eis,
    po sémpiri acabbeis.
    Po totu su chi eis fatu
    chi totus is canis de pratza
    bos cruxant avatu
    e si sigant aundi seis.
    Una passada de tronus
    bos abruxit bius e bonus
    e fatus a mutzioni,
    a ncu si nd’arruat sa domu
    e si ndi boghint a marroni,
    chi si biant caminendu
    cun sa conca de su genugu
    e in su caminu paris
    bos isdollocheis su tzugu,
    fatzais arrastu de crabu
    i arrastu de mraxani,
    si ndi tirit dònnia cani
    un’ancodedhu de croxu
    i a pedra su bixinau
    si tirit a motroxu,
    e dònnia borta chi andais
    a cicai fèmina allena
    po fai su mabi crabinu
    cussa cosa chi potais
    no i ndi dh’ogheis prus
    e che is canis acrobaus
    atureis totu e is dus.
    Sèmpiri chi eis a bassiri
    po fàiri aciapa o a pastorai,
    is budellus innia etotu
    si ndi potzant abasciari
    e si pongiat unu bentu
    chi bos pesit a bolari
    che i sa folla de su sramentu.
    A ncu fatzais unu satu
    de sa punta prus in atu
    chi si ndi bodhant a cullera
    e dònnia borta chi a su prossimu
    eis a disigiai mabi
    sa sàngia, fillus mius,
    si ndi boghint a cungiabi
    e pudesciais a bius.
    Su priogu e su fàdigu
    bos cruxat a muntoni
    cumenti su grugulloni
    dhui currit a su trigu.
    Sèmpiri siais isconsolaus,
    tristus, sentze acunortu,
    unu fàmini bos bengiat
    chi bosaterus etotu
    bos cumantzeis a mùssius
    e si bengat gana de atripari
    a chini si donat a papari.
    E po pòdiri deu cannòsciri
    cust’arratza de furuncus
    si bessant corrus de mascu
    e unghedhas de mobenti.
    Sàtana, bruta bèstia,
    cun arràbiu e furori
    si dongat sémpiri molèstia.
    S’enemigu de su Sennori
    bos tentit de manera
    chi mamas, babbus e fillus
    totus a cropus de obrada
    bos segheis is cillus.
    Aici at èssiri su fini,
    aici at a mòrriri chini,
    o cunsillau o imbiau,
    is crabas i nd’at liau
    e is brabeis de predi Antiogu,
    chi paxi no at a tènniri
    ni arraposu in logu.

    Custu serbat po is mascus.
    Ita apu a nai imoi
    a is eguas colludas?
    Minci e chini si at parau!
    Gei nd’eis cundiu sa bidha
    cun centumilla maneras
    de lussùria e disonestadi!
    Tengu fintzas bregùngia
    de dhu nai me in s’artari:
    si ndi andais a Castedhu,
    ita a nca feis me inní?
    Nant c’andais a srebí;
    unu tiàulu, a bagassai!
    E fintzas po tres arriabis
    bos feis iscrapudhai
    de pustis chi su sodrau,
    su sennori cavalleri
    bos ant apicigau
    su mabi furisteri.
    E imoi a intru de bidha,
    ita manera est custa,
    ita tiau de farrìngiu?
    Totu su logu est prìngiu
    e acanta de isciopai.
    Candu mai custu s’est biu:
    is bagadias angiadas!
    Eguas de su dimòniu,
    a nch’est su matrimòniu
    e is cartas de isposai?
    Minci e chini s’at isbidhiau
    e potau a segus de carru!
    E bos santu Lisciori,
    chi seis su protetori
    e su santu miu diciosu,
    chi seis tantu poderosu
    in celu, in terra e mari,
    fadeimidhu su favori:
    chi totus de su puntori
    mroxant conca a pari.
    Mirai chi si dhu nau:
    si est chi mi dhu feis tènniri,
    po èssiri meraculosu
    eis a cannosci a mimi.
    Bos apu a fàiri una festa
    mancai de cade de s’atza,
    dhui at a èssiri dònnia arratza
    de genti furistera,
    dhu ad a benni po fintzas
    mrachesus de Castedhu,
    dhui at a èssiri brufessioni
    cun suitu e tamburinu,
    guetus e fogadoni.
    Mirai, si miticoi
    no m’alcantzais sa gràtzia,
    no eus a andai ceta-ceta
    cun èsperus e cumpretas,
    e pigu a santu Cristou
    e bos me in su nìciu
    abarrais sou sou.
    E un’àtera cosa puru:
    bos fatzu abarrai
    sentza de làntia a su scuru.

    E bosaterus, becus futudus,
    ancora seis tostaus?
    Deu s’abetu, labai!
    Ni cun santus, ni cun tiàulus
    no nci brulleis meda,
    asinuncas oi etotu
    i nd’eis a torrai sa sceda,
    e s’apu a biri a bacedhus,
    fatus a cancarroni,
    morendu me in sa bia
    sentza de cunfessioni.
    O creestis ca brullamu?
    Oh, ita mobentis chi seis!
    Epuru gei dhu scieis
    chi su caràtiri miu
    tenit s’autoridadi
    de torrai su motu a biu.
    Ellus e duncas? Ita est custu?
    Malìnnius e discannotus,
    chi bolleis degumai
    po fintzas is satzerdotus?!

    ———————————————————
    Annò, totu campidanesu nobiliare: mabi, mraxanis, troddioi …
    E su logudoresu literariu? Chi siet custu?

    E kkommo lis kèryo kontare unu kontu, a ssos sennores,
    a issos, ki puru sun sàpios. Kustas paràgula’ nnaba’
    ss’alarpu a ssu trukipintu puzone, lebàndelu in artu,
    i’ mmesu a ssa’ nnues, yukèndelu istrintu i’ ffarrunkas;
    lanthau dae kuss’ungra a unkineddu, su puzone ghemìat
    a llamentos; s’alarpu, beffande, li nabat: «a itte
    ti lamentas? S’iskureddu, bi ki ti yuket in brazzos
    kie er meda prus forte! E ttue as a bbennes ki’ mmekus
    a ube ti yuko, peri s’iskis kantare, e dde tene,
    si kèryo, mind’appo a ffaker unu bukkone, o, si mi
    pare’, tti dia podes peri iskappare. Kene sennu es’
    ki’ a’ ggana ’e s’opponer a kkie es’ su prus forte!
    De zertu non de beni’ bbintore e assa mala birgonza
    l’annaghe’ ssu pèyur dolore». Goi a’ nnau s’alarpu
    ki e’ llestru i’ ssu bolu, s’ae ali-larga…

  9. Roberto ti ringrazio per le parole gentili: dimmi chiaramente che non vuoi che scriva nel blog e io non scriverò più; sei in casa tua e sei padrone, però dillo chiaramente che non gradisci contradditorio!!!
    quindi se posso riassumere, ciò che dici tu è scienza, ciò che dicono tutti gli altri è politica, cioè fuffa…..
    attendo tua cortese risposta….
    f40, hai presente i dialetti della marmilla? secondo te corrispondono alle poesiole che hai riportato? forse dovresti frequentare qualche contadino seddoresu o de Gonnostramatza, così ti renderai conto che lo scritto non corrisponde al parlato.

  10. p.s. come fai a misurare “scientificamente” la mutua intellegibilità?….

    • Oja! Tui mi naras strolicu e deu non m’ofendu, ma ti dda cantu! 🙂
      La mutua intelleggibilità si può verificare facilmente con una serie di test di comprensione. Io so per esperienza che esiste, ma naturalmente un test fornirebbe un’evidenza imparziale.

  11. “strollicheddu” era bonario, che ti stavi già imbizzarrendo…. 🙂
    (e forse non ne conosco appieno il significato, è da anni che non sento questa parola!!)
    perchè non facciamo dei test?
    li prepariamo e li diffondiamo, magari li pubblichi sul sito, anche se ovviamente non sono sufficienti test scritti, bisogna proporli oralmente!
    Io personalmente non ho questa esperienza, anzi; io stesso ho difficoltà a comprendere i dialetti del capo di sopra (parlati ovviamente) perchè non ho abitudine a sentirli.
    Certamente chi ha una cultura prettamente basata sull’oralità ha una maggiore propensione comprendere il parlato;
    p.s. hai provato mai a fare un lavoro come quello che hai fatto sul sardo applicato ai vari dialetti d’Italia (sardo compreso) ? sono convinto che uscirebbero molte sorprese…..

  12. uhmmmm forse sono troppo…. fill”e banana, anche se non sembra !! 🙂
    ( elegante slang impiegatizio casteddaio-pirrese: fill”e banana = figlio di signorina di malaffare; ti nci cravas in segunda = ritorna da dove provieni !!!) uahuahuahuah splendidi!!!! 🙂 🙂 🙂

    • preparare i test sarebbe semplicissmo, ma chi li sottopone poi agli informatori? Soprattutto la scelta degli informatori costerebbe parecchio tempo. Chi paga? Io quel lavoro della misura delle distanze l’ho proposto per tutte le lingue romanze. Non me l’hanno approvato. Adesso stirate tutti! 🙂

  13. Un piccolo test ‘al volo’ per Podda: in questa trasmissione radiofonica (Ego Deu Zego) puoi verificare l’ interazione tra 4 dialetti diversi (Iglesias, Bolotana, Bitti, e hinterland cagliaritano). Potrai notare che non ci sono grossi problemi di intellegibilità, buon ascolto.

    http://www.sardegnadigitallibrary.it/index.php?xsl=626&s=17&v=9&c=4462&id=213971

  14. Boh, Màuru, a bortas tenes essidas chi faghent rùer sos bratzos.

    Unu sistemista software seddoresu, ti andat bene? Si no, connosco finas unu fìsicu de Segariu, una truma de arrepadores mogoresos, unu capitanu de s’esertzitu de Sardara, un’astofìsicu de Ussaramanna, un’erborista de Siddi, ………………….

    A foras de sa Marmidda, bi tèngio un’àteru fisicu de Sìnnia, un’uscieri de su dipartimentu de fìsica, de Sant’Andria Frius, ……………………………..

    Ti bastant, o debent èsser pro fortza massarios e possibilmente ludrosos e cun carchi filu ‘e pagia in pilos?

    Ite tenent a cumone custa gente, a banda de s’amighèntzia cun mecus? Faeddant bene su sardu insoro e cumprendent su sardu meu.

    As a perdonare, ma non potzo istare bagamundu in sa Marmidda chistionande cun totu sos massarios de sa cussòrgia. Ma si tue nde tenes unu chi faeddat su marmiddesu mègius de sos àteros, tando bi ando a l’intendere. Li debo portare sprigheddos e collaneddas pro lu fàgher faeddare, o bi resessit de mente sua? Ma chi non si presentet nedu e profumadu, ca si non fragat de ledàmene non bi lu cherimus.

    Deo no apo nadu chi cuss’iscritura currespundet a su faeddu (e cale, a banda de sa grafia fonetica lu faghet?) apo mustradu in una busca lestra, comente chie iscriet podet finas non sighire su “connotu literariu” chi naras tue. Comente at nadu Nanni in antis. B’est chie at iscritu mabi intamis de mali, mraxani intamis de marxani, xida intamis de cida, e duncas est possibile chi carcunu apat iscritu meboi intamis de meloni o no?

    Tzertu chi “s’iscomuniga de predi antiogu” no est sa poesia de Acuilinu Cannas. Ma tantu non mi paret chi custe puru siet pigadu a modellu dae sos fraigadores de normas de iscritura. At a èsser chi pro carcunu balent petzi sos poetas chi cantant (e no iscrient).

    D. H. Lawrence at iscritu meda poemas in sa variante inglesa de su East Midlands, sa chi isse faeddaiat. Oe cussa variante est galu bia, pro su fele de sos foristeris che a mie imparados in basic english, chi s’agatant in mesus de gente chi faeddat totu a diferente 😀

    A pàrrer tuo, a unu de Leicester o de Nottingham, li diat artziare sa brènnia de iscriere unu documentu formale, che de nàrrere un’application pro unu traballu, in sa grafia de Lawrence e pretender chi bi l’atzetent? O a s’amministratzione de su Midlands de imprentare totus sos libros de iscola in cussa grafia?

    A pàrrer tuo ite capitat a unu chi iscriet una poesia, una lìtera, unu libru de narrativa, un’istocada de balla chi li benit a conca, in sa grafia de su Midlands? Lu remunint a presone pro ofesa a su standard english?

    E puru inoghe su standard lu faeddant petzi so foristeris. Inoghe ognunu faeddat su suo, sos locales sa variante insoro de su Midlands, a sos de sa cussorgia de Newcastle a pustis de pagas pintas nche lis essit su geordie, a sos de Durham su Pitmatic (comente ant a fàgher a si cumprèndere a pare?). E sunt totu inglesos, e cussiderant su faeddu naturale insoro meda mèngius de su de sos àteros (ca diat èsser puru). Ma iscrient in inglesu standard, a su mancu pro totu sas cosas formales.

    Tzertu si ses unu miserinu chi non cumprendet una tzapa, tando nde tenent dolu, artziant su didigheddu de sa manu e ti faeddant in “posh english”, comente li narant issos, istorchende sos oxonianos.

    E chie diant èssere sos oxonianos in Sardigna?

    Custu pro ti nàrrere chi amus una bisura de sa limba diferente. Tue ses galu in chirca de una limba ideale, deo la tèngio giae, e est sa mea.

  15. fp40: io non cerco nessuna lingua ideale per me nè per nessuno !!!!!
    l’unica lingua ideale che posso cercare è quella utilizzabile dalle funzioni pubbliche, e non può essere nè la tua nè la mia. E non si tratta di grafia formale ma di queen’s english: lingua, non grafia, capisci ammè !!!
    E ti prego, non prendere le affermazioni socio-linguistiche che faccio a titolo esemplificativo come profonde e ponderate: siamo in un forum, e il luogo è stretto. puoi sentire quindi tutti i marmillesi che vuoi, anche un astronauta se ritieni.
    Primo: chi scrive “xida” non scrive nella propria variante: semplicemente non sa scrivere in sardo !!!!
    Secondo: si, abbiamo un’idea di lingua differente: tu pensi al tuo dialetto, magari ti scervelli per scriverlo in qualche maniera (tipo xida 😦 ), io penso alla lingua ufficiale (scritta) della Sardegna. Abbiamo in testa due obiettivi totalmente differenti.
    Gli artisti, o sedicenti tali, possono scrivere tutto quello che vogliono, in tutti i modi possibili, fregandosene di convenzioni e tradizioni, un legislatore deve scrivere una cosa che possa essere facimente compresa da tutti coloro chiamati ad applicare la norma, e l’interpretazione DEVE essere univoca (in termini umani naturalmente).
    p.s. ma dove li trovate tutti questi sardofoni e per giunta mutualmente intellegibili? mettete un annuncio sul Baratto?
    Io non vorrei passare per un infiltrato degli anti-sardo dell’università di Sassari o di chicchessia: faccio solo l’avvocato del diavolo, perchè voglio saper dare risposte a chi, con cognizione di causa, fa le sue obbiezioni ad un uso pubblico del sardo ed in particolare ad una sua forma standard.
    Ma vedo che molti continuano a far confusione tra grafia e lingua!!! e tra dialetti e lingua !!!

  16. obiezione….porca miseria, il solito sardo che sbaglia le doppie…
    meno male che l’Accademia della Crusca un po’ mi conforta…
    http://www.accademiadellacrusca.it/faq/faq_risp.php?id=4027&ctg_id=44

    • Il sardo con l’eterna paura di sbagliare l’italiano: cissà perché? Obiezione e obbiezione sono entrambe ortografie corrette: “Chi è obiettivo in questo dialogo surreale: l’obiettore o il venditore di obiettivi? Sicuramente il venditore di obiettivi, che fra obiettare e obbiettare, obiettivamente e obbiettivamente, obiettivo e obbiettivo, obiettore e obbiettore, obiezione e obbiezione sceglie sempre le forme con una sola b. Intendiamoci, le varianti con due b non sono sbagliate, ma sono più lontane dagli originali latini, che erano obiectare, obiectivus, obiector, obiectio. Anticamente queste parole non venivano usate nella lingua di tutti i giorni: le adoperavano solo i filosofi nei loro eleganti trattati in latino, sicché, in questo caso, adoperare le forme più vicine al latino equivale a rispettare maggiormente la storia di queste parole.»”

  17. In tempos de informàtica, sas informatziones si buscant in presse:

    “Su canonicu Luisi Matta, naschet in Nuragus su 5 de capidanni de su 1851. At frecuentadu sas iscolas elementares, chene pòder pissighire sos istùdios regulares, ma s’est dedicadu a s’istùdiu de sos clàssicos de sa literadura sarda. Sa passione pro sa poesia lu bateit a iscrìer sa prima cantada a 25 annos, in onore de sa Virgo de Bonaera. A pustis at sentidu sa cramada de s’altare. Ma non resesseit a intrare in su collegiu salesianu de S. Pier d’Arena e nen mancu in su seminariu de Aristanis. In fines est intradu in sa curia de Casteddu e ordinadu satzerdote dae s’archipiscamu Muns. Berchialla. A pustis de unu mandadu de vicariu in Santu Perdu de Pula, est istadu retore de Gergei finas a sa morte in su 1913. In s’interis est istadu numenadu canonicu ordinariu cun su privilegiu de sos Protonotarios Apostolicos.

    Fiat oratore e poeta distintu. Autore de tantas cantadas religiosas (gosos, laudes), comente un’àtera cantada pro Bonaera in su 1895, una in onore de S. Sidoru, e de una commedia minoredda intitolada “L’Orfanella”. Est diventadu famadu in campidanu pro sa commedia “Sa coja ‘e Pitanu”, chi est unu friscu memorabile de su tempus de su 1900, chi at apidu tanta fortuna”

    Dae “Sa coja ‘e Pitanu”:

    […]

    Senza ti scroxai?… ti circu in su logu
    Aundi custa xida t’has fattu sa tana.
    De murdegu friscu ti nci appuntu fogu
    Po chi de furai ti passit sa gana,
    Ci bessis, s’artana incontras preparada.
    S’angioni furada, creimi chi dda smartis!
    Si no est chi t’appartis de custu cuili,
    Su mesi de abrili no dd’has a contai.

    […]

    Ma narami tue arratza de ignorantone custe chi no ischiat mancu iscìier in sardu!

    Su “Queen’s english” est una pronùntzia (“accent” pronùntzia, non limba, cumprendes?), est sa “Received pronounciation” (RP) de su “standard english”, chi imbetzes est “grammar”, “vocabulary”, and “spelling” (ma non pronùntzia, intendes?)

    In http://en.wikipedia.org/wiki/Received_Pronunciation si narat

    “Although there is nothing intrinsic about RP that marks it as superior to any other variety, sociolinguistic factors have given Received Pronunciation particular prestige in England and Wales [dubious – discuss], especially since the early to mid 20th century.[4] However, since the 1960s, a greater permissiveness towards allowing regional English varieties has taken hold in education[5] and the media in the United Kingdom; in some contexts conservative RP is now perceived negatively[6]”

    E difatis a chie faeddat in RP inoghe in su Midlands li narant deretu chi est “posh” (chi no est pròpriu che de li nàrrer “cool”, finas si pro nois non sonat bonu mancu custu).

    Deo so iscriende pruscatotu in LSC, ma si non lu decraro nemo si nd’abigiat, totus cumprendent e nemo si chessat (curiosu custu fatu no?). Sa LSC (finas chena annoamentos) mi permitit de iscrìer in unu standard comunu chena mudare su faeddu meu naturale (l’ant fata pro custu, o no?). Est a nàrrer, chi lego sos testos in LSC cun sa pronùntzia mea.

    E tando, ite mi nde fatzo de unu Queen’s Sardinian? E chie diant èsser sos oxonianos de Sardigna? Sos de s’acadèmia de Casteddu de Susu? O sos de s’academia de su poddine de Tatari Mannu?

    A banda de sa brulla, su chi naras tue sunt sos registros linguìsticos (artos, bassos, tecnicos, prus o mancu formales). E ti do resone. Mi paret làdinu chi cando iscrio de astrofìsica in sardu, no impreo su matessi registru linguisticu de cando brullo cun sos cumpantzos in tzilleri. Bi diat mancare àteru! Ma pro cussos bi cheret tempus e gente meda pro los fraigare, e non b’ant de bier nudda nen sa grafia e nen mancu sa pronùntzia. Pro nàrrer su “legal english” est una cosa gai, su “scientific english” est un’àteru (ma non lu presentes mai in Oxford, ca si nd’ofendent).

    Comente bies pro me sa pronùntzia ideale est sa mea 😀 Ma pro me e bia, non pro su restu. Su restu tenet sa sua e non chèrgio a bi la tocare (tue ite nde pensas?). Si diamus iscrìere in grafia standard (calesisiat) a su nessi pro cosas formales (iscola, amministratzione, … ), e lèghere cunforma su faeddu naturale nostru, chene tènnere una pronùntzia de referèntzia (chi est a nàrrer chi sunt totu pariviles), cale diat èsser su problema?

    In contu de limba, no impreo petzi su dialetu meu, ma su sardu l’iscrio totu, chena perunu problema, como-immoe, intamis-imbetzes, pròpriu-matessi, … . Deo iscrio una limba no unu dialetu, si cumprendes sa diferèntzia. Pròpriu ca pro fraigare registros linguisticos ti serbit cantu prus limba possibile, pro tennere diferentes issèberos.

    Uso finas una grafia locale, cando m’agradat, e mi potzo mantennere intro sa làcana lessicale de su dialetu meu si chèrgio. E no, non m’ischerbeddo pro custu.

    Ah, sos sardofonos los agatas … faeddende in sardu.

  18. Mauro, la verità è che non c’è una risposta univoca per tutti. Diciamo che ci sono tre tipologie di oppositori:
    1) Gli accademici terrorizzati dal fatto di dover imparare realmente il sardo per poterlo utilizzare. Finora per loro l’ alibi di non avere un’ unica forma scritta è stato sufficientemente efficace e qualunque passo nella direzione opposta potrebbe scardinare la loro rendita di (op)posizione.
    2) I talibanesi, a torto o a ragione risentiti per le scelte fatte nella redazione della LSC. Il loro sbaglio fondamentale è quello di non fare proposte alternative e insistere col muro contro muro, facendo leva su argomentazioni emotive, in primis il frusto complesso di inferiorità linguistico dei sardi del sud verso quelli del nord.
    3) I sardofoni-naif, che sono talmente immedesimati nella visione scritta del proprio dialetto secondo le convenzioni dell’ italiano standard da non sopportare nulla che sia minimamente differente. Questo vale anche per i dialetti settentrionali, posso testimoniarlo con certezza.

    C’è ovviamente una forte differenza tra questi tre gruppi ed è data dalla buona fede, che è in linea di massima inversamente proporzionale a ciò che si ha da perdere con l’ introduzione dello standard. I primi si nascondono di volta in volta dietro le motivazioni degli altri come se fossero dei muretti a secco ed è per questo che può risultare controproducente avallare questo tipo di motivazioni irrazionali. Il che non significa non dover essere critici nei confronti della LSC, ma, se lo si è, tirar fuori spiegazioni razionali e possibilmente dimostrabili col metodo scientifico.

  19. “frusto complesso di inferiorità linguistico dei sardi del sud verso quelli del nord”???????
    SONO TRASECOLATO: quando te la sei inventata questa??? o meglio, se i sardi del sud si incazzano dopo decenni di wagnerismo e un tentativo LSU di protervia linguistica, puoi anche chiamarlo senso di inferiorità, io lo chiamo ribellione verso la prepotenza con vene di nazionalismo razzista!!!
    Per il resto posso anche condividere!!
    Io sono critico con la LSC per le modalità in cui è stata formulata, per la rigidità con cui viene gestita mascherata da aperture ridicole; per la malafede con cui viene presentata e spacciata come grafia unitaria mentre è tutto, fonetica, morfologia, lessico, anche poco fa, in questo stesso blog (e non parlo di Roberto che se ne guarda bene);
    p.s. caro fp40, ho proprio sotto gli occhi un libricino intotolato “the queen’s english and how to use it” di B. Lamb, comprato qualche tempo fa nel Regno Unito: ti consiglio vivamente di leggerlo, poi magari dopo riparliamo di queen’s english 🙂

  20. ah dimenticavo, sempre per fp40: chi ha scritto in quella maniera “xida”, ebbene si, non sapeva scrivere in sardo, non aveva cioè riflettuto sulle consonanti iniziali mutanti di quasi tutti i dialetti sardi (eccetto parzialmente nuorese e baroniese), fenomeno per cui le consonanti etimologiche P T K in posizione intervocalica si sonorizzano, creando la tipica confusione di chi cerca di scrivere in sardo senza la necessaria consapevolezza;
    per convenzione e tradizione (vedi che contano) le consonanti mutanti DA SEMPRE sono scritte con la corrispondente etimologica; si scrive “cida” non “xida”.

  21. Cumpadessi, Fabrìtziu, ma in su 90% de is scolas de Casteddu e hinterland cali iat a essi “su lèghere cunforma su faeddu naturale nostru, chene tènnere una pronùntzia de referèntzia”?. Tenis un’idea de anca ndi benint (comenti a erentzia) is pipius de oi in custus logus? E is maistus in cali “faeddu naturale insoru” iant a chistionai e imparai a is pipius? “Si diamus iscrìere in grafia standard (calesisiat) a su nessi pro cosas formales (iscola, amministratzione, … )” in custus logus TOTUS iant a ligi “a s’italiana” poita ca dònnia babu e mama de is pipius e totu is maistus ant a benni de biddas diferentis, de Campidanu a Logudoro, e nemus dd’ant a ai imparau a is pipius. Duncas in pagus annus eus a tenni genias de pipius “casteddajus” chi ant a imparai a chistionai in sardu cunforma a sa pronùntzia “italiana” de sa LSC, est a nai in “logudoresu meridionali imburdau de sa G de mesania e de pronòminis e artìculus campidanesus”. A mei parit meda prus probàbili chi siat sa grafia a impelli sa pronùntzia e no chi sa pronùntzia bincat asuba de sa grafia (assumancu po is chi no connoscint su sardu, e oindii funt sa majoria). Custa iat a essi sa salvaguàrdia de is bariedadis naturalis de su sardu? Tengu dudas medas…

    • Segundu Stevini is maistros sunt totu tontos e non podent imparare–cun unos cantos cursos curtzos de fonología–comente si pronuntziat sa LSC o sa GSC in logu issoro. Lastima pro cust’omine ki ischit bier in su tempus benidore, ca in Silicua, pro nde narrer una, in pagas oras cussos maistros de scola ant imparadu a legher sa GSC e fintzas sa LSC in silicuaxu.

  22. Oh Mauru, custe?

    http://www.independent.co.uk/news/education/schools/god-save-the-queens-english-our-language-is-under-threat-from-ignorance-inverted-snobbery-and-deliberate-dumbing-down-2099825.html

    Bidimus carchi cummentu prus a giosso:

    “The real objective of Lamb’s approach is to clearly identify a group of people like him who are OK, a group of people who take trains and are not OK, and (this is crucial) a large group of people who need to worry about whether they are Ok enough or not. Worrying about being OK keeps us in our place.

    So what I think Mr Lamb should do (well actually what I think he should do is rather acrobatic and if I described it it would be rapidly censored) but what I think Lamb should do is get out more, go to some slam concerts, listen to some rap, come back to life. ”

    “Ah, the “Queen’s English Society”, the hilarious body that deliberately, for its own Daily Telegraph-style ends, confounds (1) the need for clear, analytical thinking about language use with (2) a conservatising view of language. A charming linguistic Wolf in Lamb’s clothing!”

    Pro xida, cuncordo cun tecus chi cun una grafia sincronica b’at prus balàngiu, e duncas diat èsser mègius cida. Ma non b’at errore, si prima non b’at ortografia. E a tempos de Luisi Matta ue fiat s’ortografia?

    @Stèvene

    Perdona, ma custos problemas chi naras tue los diamus acarare finas cun su sistema de sos duos standard, o no? Tando non b’intrat cale standard, ma s’abbilesa e sa preparatzione de sos mastros. Chèrgio nàrrer, ponimus de imparare a iscrier in campidanesu a unu cabrarissu. Si no est cabrarissu, tocat chi su mastru iscat chi narant [kipudda] e non [tSibudda], duncas tocat de lis impararare a lèghere

    ci -> [ki] e non [tSi]
    ce -> [ke] e non [tSe]

    ca si no li ses imparende su casteddaju. E finas tue m’as nadu chi faghes su pròpriu cun su mogoresu, si t’ammentas.

    Ma si est possibile pro unu cabrarissu a lèghere ce -> [ke], pro ite no est possibile pro unu casteddaju a lèghere nche -> [ntSi] o chelu [tSelu]? Chi posca non nd’apat gana, est un’àteru arrèsonu.

    E torrende a su post de Robertu, si est possibile a imparare a unu de Pabillonis a iscrìer meloni in campidanesu e lègher [mEbOi], comente est chi unu casteddaju non podet iscrìer melone e legher [mElOni], mudande petzi sa vocale finale?

    A mie pòpriu de sas grafias in se pagu m’importat, pòngio comente fundamentu primàrgiu de una limba su faeddu. Si in sa grafia standard diant pònnere ce intamis de che, cambiat nudda.

    Lego
    ce -> [ke]
    nce -> [nke]
    celu -> [kelu]
    cibudda [kipudda]

    e gai

  23. Pro nàrrer cussa litera G, chi Stèvene narat èsser un’imburdadura de su logudoresu, in su sistema foneticu bitzichesu tenet 6 sonos diferentes [γ], [k], [ts], [λ], dz], [j]. E comente balla faghet unu bitzichesu a ischire a cale sonu de su faeddu suo currespundet cando la leghet, o a iscrier cunforma s’ortografia LSC?

    Sa crae b’est, pro chie la cheret agatare e so proande a la fraigare.

    In comintzu de paraula:

    gi [dz]/[j], [dz] si b’est prima una consonante, [j] si b’est prima una vocale
    giaga [jaka], ma sas giagas [sar dzakas] (b’est su rotatzismu de sa s)
    giogu [joku], non gioghes [non dzokes]
    giuu [juβu], sos giuos [sor dzuβos]
    gianna [janna], sas giannas [sar giannas]

    ge [tse]/[dze] est instabile ma prus che àteru [tse]
    genia [tsenia]
    gelosu [tselosu]

    e comintzades finas a bìdere carchi giogu de velare gu -> [ku] go -> [ko] e comente intrat sa [β] in mesus de sas vocales uu.

    In Intro de paràulas:

    a + ge -> atse
    pageri [patseɾi]
    bantageri [antatzeɾi] finas si in bidda si narat prus banteri [anteɾi]

    vocale + gia -> [tsa]
    pagia [patsa]
    tanàgia [tanatsa]
    iscagia [iscatsa]
    ispogiare [ispotsare]
    ispigiare [ispitsare]

    vocale + gio [jo]
    ragiolu [rajolu]
    fumagiolu [umajolu]
    istagione [istajone]
    lardagiolu [lardajolu]
    ispogiolare [ispojolare]

    vocale + giu [tsu]
    àgiu [atsu]
    ògiu [otsu]
    consìgiu [cositsu]

    Non sunt de custa truma:
    a + giu – [ju]
    agiudu [ajutu] e bidides finas d -> [t]
    giagiu [jaju] e naturalmente sos giagios [zor dzajos]

    e tocat de cumprènder pro ite e agatare una regula.

    Bidimus duas consonantes prima de gi, pro nàrrer

    rgi -> [λ]

    argia [aλa]
    argiola [aλola]
    cussorgia [cussoλa]
    giorgi [joλi] finas si cun [dzoλi] agatamus [jordzi] e [dzordzi]
    orgiu [oλu]

    ngi – [nts]

    balangiu [balantsu]
    carcangiu [karkantsu]
    murrungiu [muruntsu]
    tirongiu [tirontsu]
    langiu [lantsu]
    arrangiu [arantzu]
    arangiu [aɾantsu]

    Ma margiane est [maɾjane] e non [maλane], pro ite?

    Una borta chi sa crae de leghidura/iscritura est comprida, tocat de b’istèrrer una bella paristoria, o una cantada, e de l’imparare a sos pipios, e su giogu est fatu.

    Como bos dimando, comente si narat ingiurgiu in bitzichesu?

    A contu bostru diamus megiorare impreande su logudoresu?

  24. ahahah fp40 in tempus di internet il materiale per la polemica non manca !!
    “a conservatising view of language”……decisamente una frase su cui riflettere. Cosa dobbiamo conservare? una struttura sociale apparentemente rigida come quella del UK, oppure un modo di comunicare chiaro per coloro, magari un’elite, che vogliono scrivere e parlare in campo scientifico o amministrativo?
    Conservatorismo….meno male che sono tatcheriano !! 🙂
    ma discutiamoci, veramente: è un punto importantissimo !!!
    p.s. conosco la differenza tra lingua e dialetto, anzi, per la verità conosco molte risposte a questa domanda, dipende dall’argomento di cui trattasi……

  25. @ fabritziu
    ingiurgiu in bitzichesu no nd’isco, ma in patadesu faghet inzulzu.

  26. Nanni, proa una tenta base a s’assìngiu chi apo dadu. E si ghirat a beru cun su faeddu bitzichesu (e ghirat!), tando pròpriu malu malu, custu sistema ortogràficu, non debet èssere.

  27. Nanni mi cunfirmas chi in su patadesu?

    rgi -> [ldz]

    argia [aldza]
    argiola [aldzola]
    cussorgia [cussoldza]
    giorgi [joldzi]
    orgiu [oldzu]

    ngi – [ndz]

    balangiu [balandzu]
    carcangiu [karkandzu]
    murrungiu [murundzu]
    tirongiu [tirondzu]
    langiu [landzu]
    arrangiu [arandzu]
    arangiu [aɾandzu]

    O b’at carchi afrancu?

    Chie cheret proare cun su casteddaju? Pro narrer, comente si pronuntziat bisongiu e carcangiu in casteddaju? E orgiu e argiola? E mantenent sa propria pronuntzia in totu su Campidanu? E comente si iscrient in campidanesu standard?

  28. In casteddaiu si liggint comenti funt scrittus. Perou no sciu ita est “giorgi” e balangiu est “guarangiu”. In campidanesu litterariu at a essi “guadangiu”, ca sa “d” ndi essi “r” in Casteddu e in su Sulcis puru.
    Po nai sa beridadi no sciu mancu it’est unu tirongiu…. 🙂
    In su Campidanu “rurale” podis intendi fintzas “axra”, “axrola” “cussroxa”, craccangiu” po metatesi.

  29. ma ita est “ingiurgiu? avvoltoio?
    insaras in Casteddu est “intruxu”
    invece se è soprannome è “allumingiu”.
    mah, non vorrei rigirare il coltello nella piaga, ma una scrittura unitaria siffatta ha come premessa una notevole conoscenza del sardo e molta, molta passione. 😦

  30. Duncas amus pro argia (Robertu torra a perdonare sas paga mastriantzia cun su ipa)

    [ardʒa] [aʒɾa] [aldza] [aλa], etz.

    e in sa LSC si narat: si agatades iscritu in unu documentu argia, leghidelu ognunu cunforma sa pronuntzia sua [aʒɾa] [ardʒa] [aldza] [aλa], etz..

    Cun sos duos standard imbetzes, si narat:

    1) Sos de cabu ‘e giosso, si agatades iscritu in unu documentu argia, pronuntziade [ardʒa], [aʒɾa], etz. cunforma su faeddu.

    2) Sos de cabu ‘e susu, si agatades iscritu in unu documentu arza, pronuntziade [aldza], [aλa], etz. cunforma su faeddu.

    E a mie mi subenit deretu de mi dimandare, ite diat capitare si unu agataret in unu documentu sa propria paraula iscrita cunforma unu standard diferente? A la diat a reconnoscher comente sa paraula chi tenet in su faeddu suo? O l’at a parrer una paraula foristera (de un’atera limba!) e l’at a leghere cunforma sa pronuntzia de s’iscritura italiana e non de un’iscritura sarda?

    —————————-

    Mih un’atera regula chi si podet fraigare pro su casteddaju partinde dae sa pronuntzia

    Pronuntzia Intermedia LSC
    [guadandʒu] badangiu balangiu
    [anγuiɖa] anbidda ambidda
    [sanγuini] sanbine sambene
    [linγua] linba limba
    [eγua] ebba ebba

    E cantas sunt sas paraulas chi tenent custu sonu? Si a beru paret tropu artifitziale (e deo non lu potzo ischire), pro ite non si pedit un’annoamentu pro iscriere, pro narrere (ma est petzi prto mustra), badangiu, anbidda, sanbine e linba in LSC?

    —————————-

    Ingiurgiu est (dae su Puddu): àteru numen chi si ponet a unu prus che àteru pro lu leare a befe pro carchi cosa (su naturale, carchi difetu, sa genia de sa carena e gai).

    E mi dat comente sinonimos “ditzu (diciu, addiciu), nomíngiu (annomingiu, lomingiu, allomingiu, nomintzu), proergiu (aproergiu, impróveru, aproegliu, inproégliu), panigiu, imparanígiu, istevíngiu, gistru (zistru)”, ma naturalmente, non bi sunt totu sas pronuntzias.

    Ma ingiurgiu tenet finas su sentidu originariu de su berbu ingiurgiare: narrer cosa comente donende unu chertu; fintzas pigare a befa, narrer cosas chi ofendent, chi faghent cherpu, fele.

    Duncas ingiurgiu tenet finas su sentidu de: male chi si narat de s’àteru, fintzas acusa farsa, cosa chi si narat a unu a ignóriu, a befe, pro l’abbirgongiare e ofèndere. E comente sinonimos “birgongia, minusprétziu, ofensa”

    Como calesisiat iscritura de una limba (non de unu dialetu e inoghe sa diferentzia est importante), rechedet sa connoschentzia de totu sos sinominos de unu faeddu, si no comente los fraigamus cuddos famados registros e comente faghet sa Reina de Sardigna a si distingher dae sa plebargia in su faeddu? 😀

    Pro narrer s’italianu “epiteto” tenet “pseudonimo, nomignolo, soprannome, appellativo”, ma fintzas “offesa, insulto, ingiuria, contumelia”.

    E sos sardos ite faghent, si nde privant?

    ——————————-

    ps: Mauru E comente lu natzes “Giorgio” (numen de persona) in casteddaju?

    “avvoltoio” est unturgiu, pronuntzia bitzichesa [gurtuλu] (chi torrat cun sa regula rgi -> [λ])

    Ma sa pronuntzia [intɾuʒu] no est tropu rurale pro sa nobiltade de Casteddu?

  31. hahaha mi stai prendendo per i fondelli e fai bene !!!! 🙂
    ma le varietà distratiche non sono un invenzione di un tatcheriano oltre la mezza età: esistono ed esistono anche nel tuo paese, ed erano sicuramente più diffuse nel passato, poi l’italiano ha cambiato le cose. Le metatesi sono una caratteristicha diffusa più nelle varietà rurali campidanesi, ma credo siano presenti in tutto le varietà del sardo. Non ti so dire con precisione in quali tipi di vocaboli siano più o meno diffuse, però “craba” è comune in tutta la Sardegna meridionale, nonostante il cognome e il paese “Cabras” Il fatto però che esista Cabras ci fa pensare che nel pasato questa fosse la dizione più “in”.
    P.s. i nobili del Castello di Cagliari avevano (e qualche anziano ha ancora) una loro pronuncia diversa da quella “borgese” e ancor più da quella più popolare: mio padre diceva chi chistionànt a bucca ‘e cule ‘e pudda!! Io non ne ho un’esperienza diretta.

  32. Giorgio in casteddaio? booohh, Giorgio…..i nomi ormai sono totalmente italianizzati, a parte Efis o Efisiu, ma solo per via del santo!
    provocazione, ma mica tanto: perche nella LSC le parole col nesso etimologico qu-gu non le scriviamo alla campidanese (e latina) egua, anguidda ecc. e voi del capo di sopra non le pronunciate ebba, ambidda….
    Se l’etimologia ha un valore lo ha sempre!!
    E non tiratemi fuori la wagnerata che questa pronuncia è pisana perchè è una balla grandiosa.

  33. altro esempio di wagnerata tratta dal blog di Corraine: secondo lui in LSC l’aggettivo “loro” si deve scrivere “issoro” e non “insoru” !!!!
    Perchè? ….perchè secondo il prode nugoresu il nesso etimologico PS evolve in sardo a “ss” e non a “ns”.
    Ma chi l’ha detto? dove sta scritto che “ss” è più etimologico di “ns”? Il nugorofilo Wagner ovviamente. Scientificamente è una minchiata, ammesso e non concesso che l’etimologia abbia un reale interesse!!
    Ma non è finità, e qua viene il bello: la vocale finale; partendo dal presupposto che la prima “o” è aperta (io non posso dire se sia così ovunque), deve per forza essere “o” quella finale sennò la legge fonetica della metafonesi non funziona.
    Ma guardacaso, nel latino classico, la parola da cui discenderebbe il nostro aggettivo è IPSORUM, dunque con U etimologica; un vero dilemma, risolto sempre a favore dei nostri amici del nord 🙂
    altro esempio tratto dal testo regionale sulla LSC, ma che simpatici ed equilibrati…:

    d) una norma scritta comune, di riferimento, aperta ad integrazioni volte a valorizzare la distintività del sardo, ad
    esempio:
    — limba, sàmbene, ecc., scrivendo lingua , sànguni, ecc. nella scrittura delle varietà locali;
    — chelu, chentu, pische, lughe, ecc., scrivendo celu, centu, pisci, luge, luxi, luche, ecc., nelle varietà locali;
    — iscola, iscala, ischire, ecc., scrivendo scola, scala, sciri, ecc., nelle varietà locali.

    ok, viva la distintività del sardo ma…. perchè la prostesi vocalica davanti a “R”, tipica del sardo ma solo di quello meridionale, non compare? una casuale dimenticanza?
    Poi se qualche terrorista campidanese parla di colonialismo linguistico non avrà tutti i torti; poi magari qualche cabisusesu snob parla di “frusto complesso linguistico di inferiorità”, GRRRRRR

  34. Si aerent cuncordadu s’ortografia cun su signale -gu- intamis de -b-, non nd’aia fatu nudda. Difatis deo problemas non nde tengio. L’aia leghidu semper a sa matessi manera [b]. Ma deo non fraigo sas grafias, deo las impreo. No isco narrer cale annoamentos bi diant cherrer pro la megiorare, no est traballu meu. A tocare unu sistema ortograficu de gai, a s’intzertu, si riscat de l’isballare.

    Robertu ti podet torrare isceda a pitzu de custos grafemas. Isse at proponnidu sa GSC commente annoamentu, e cussa puru la so proande e pro su faeddu meu andat bene. Deo mi conto comente “utilizadore finale” de grafias, su traballu de las fraigare lu lasso a sos ateros e mi pigo su praghere de proare a iscriere. 😀

    Ma b’at unu limite fintzas in su giumpare tra s’iscritu e sa pronuntzia. E diat parrer, cunforma su chi narant cussos chi sos standards graficos los istudiant, chi pro chie leghet est prus fatzile a nche bogare sas literas in prus, chi no a nd’aggiunghere si bi nde mancant.

    Pro narrere, “aren’t” in inglesu benit pronuntziadu [arənt] [arnt] [a:nt] [ænt] [eɪnt] cunforma sa zona. E a parrer de carchi istudiosu s’iscritura alternativa “ain’t” chi benit usada in manera informale e dialetale in carchi zona, non podet intrare in su standard ca diat esser prus anneosa pro sos chi pronuntziant cussa r, chi no est marcada. E custu mi faghet pensare a sa chistione de sa desinentzia de sos infinitos de sos verbos (a banda de s’etimologia).

    Comentesisiat, chie no est cuntentu motivet e propongiat.

  35. Ma tando in custu meridione bi semus fintzas nos, chi namus arrastu (e non rastu) o sos de Orthulle’ chi narant orrosa (e non rosa) 😀

    In sa GSC, Robertu proponet de nche tirare totu sas prostesis dae sa grafia e de las pronuntziare cunforma su faeddu.

    rosa -> [arOza] [OrOza] [ɾOza] [ɾOsa] …
    schir -> [ʃiri] [iʃiri] [ʃire] [iʃire] [iskire] …

    e finas s’impreu de sa x in sa GSC, pro me, est unu bellu corfu

    luxe [luʒi] [luʒe] [ludʒi] [ludʒe] [luke] [luγe] …

    A contu meu su colonialismu linguisticu b’est cando mudat su faeddu. Si su faeddu si mantenet semus intro sa lacana de concordare una manera de iscriere e non de faeddare. E pro chi siet democratica, totu amus de bi perder carchi cosa, e Robertu t’ischit narrere finas su cantu. Deo sa gherra pro sas literas non la fatzo, ca giagios meos m’ant lassadu in erentzia su faeddu, non s’iscritura.

  36. La tua posizione ti fa onore, fp, e sono contento che molta gente la pensi come te; resta il fatto che è stata adottata prima una LSU e poi una LSC in un modo che fa pensare che i famigerati comitati scientifici che li hanno elaborati pensassero che la gente ha l’anello al naso. Solo così si possono comprendere quegli errori clamorosi di politica linguistica e certe frasi felici con esempi….infelicissimi….!
    Quei signori hanno fatto un danno enorme alla causa della lingua; forse non tutti con la medesima responsabilità, visto che alcuni si sono dissociati dal documento pubblicato; fatto sta che da lì sono nate le “arregulas” campidanesi.
    Io non posso negare che con le arregulas mi trovo perfettamente a mio agio, ma sono disposto ad affrontare un disagio se lo scopo è quello di unificare il sardo e farne una lingua nel senso funzionalmente moderno del termini. Ma devo capire che il disagio deve essere equamente distribuito e non che la bilancia pesi da una parte sola tramite pretesti (che tali sono) politicamente intollerabili e scientificamente senza base alcuna.

  37. la isoglossa della prostesi vocalica davanti a R sale piuttosto a nord fino ad Ottana credo, Fonni e anche Dorgali così come quella di “i” davanti a “S” scende verso sud.
    Tutta la fascia centrale dell’isola è attraversata da isoglosse che si intersecano e creare un confine netto fra sardo meridionale e sardo settentrionale è arbitrario e non da ragione della realtà.
    Secondo me però non è da sottovalutare la valenza dei due estremi. I confini sono forse più mentali e quindi possono essere superati oggi, ma hanno una loro origine nei fatti geografici e storici.
    Roberto dice di aver sperimentato la intellegibilità tra il suo iglesiente e il lurese. Non so esprimermi sulla mutua intellegibilità, nè se “meloni” sia più differente da “melone” o da “maboooiii”, però io ho un contatto quotidiano con maboooii e praticamente nessun contatto con melone. Quelle poche volte che lo sento scatta immediato, incosapevole, lo stigma…..
    Senza polemiche, riflettiamo su questi fatti. Ipotizziamo che io sia un Casteddaio tipo (e non lo sono, per fortuna!!!! 🙂 )

  38. @mauritzio, totu sos esempios chi mustras pro su patadesu sunt regulares. Pro “inturzu” eo iscrio gunturgiu cando impito sa LSC. guadàngiu a su versu de balanzu. ma no isco si sunt giustos, est pro cussu chi bi ceret su curretore.

  39. Essende istadu istudente universitàriu in Casteddu e mi b’at chèrfidu pagu a pigare sas mesuras de su faeddu casteddaju. Ma bi cherent casteddajos in gana de lu faeddare cun unu “cabillu”. Deo apo tentu sa fortuna de nd’atobiare in logos comente su Roxy bar, ue fiat fitianu a intèndere un’ovoddesu faeddende cun unu casteddaju de Biddanoa (cun bona paghe de Blasco Ferrer). Cussa est istada una grande palestra de sardu e in cue m’aiant mentovadu pro sa prima bia a Acuilinu Cannas.

    @Nanni Deo puru a bortas ando unu pagu a s’intzertu cun sa LSC, ca su traballu pro s’ortografia est galu comprire e mancamus de ainas pro afortire s’iscritura. Su curregidore est unu de sos trastes primargios de fraigare.

    Forsis Robertu nos narat dae ite dipendet cussa g- de gunturgiu.

    ps: so Fabritziu 😀

Leave a reply to mauro podda Cancel reply