Literadura natzionale e politica

Chida passada, in su blog de Vito Biolchini (“Vergognatevi e tornatevene a casa”: la demagogia d’autore di Marcello Fois (a dimostrazione che gli intellettuali sono parte del problema Sardegna)), respundende a Adrianu Bomboi, unu tziu ki non at firmadu su cummentu nd’at torradu a pesare sa kistione de sa literadura sarda:

Adriano Bomboi

“Non manco mai di sperare che prima o poi il festival italiano di Gavoi divenga anche festival Sardo di Gavoi. In Sardegna abbiamo una letteratura di oltre 200 titoli scritti in Sardo ma una delle rassegne più importanti come quella di Gavoi persiste a dare spazio solo a quella italiofona…

Gentile Adriano, il festival di Gavoi è letterario e non italiano o sardo. Se tra i 200 titoli di cui parla ce n’è qualcuno buono ( e vivente, badi bene, perché servono autori vivi e parlanti) non credo che né gli organizzatori né i gavoesi abbiano nulla in contrario. Non credo che vada bene l’Iliade e l’Odissea in Sardo. Ho poi visto che è stato tradotto in sardo I dolori del giovane Werther e neppure questo credo si attagli al festival. E neppure la non esigua produzione di editoria assistita in lingua. Faccia proposte. Personalmente non sono in grado. Sono certo che verrà ascoltato. Però, quando andrà con la forza delle sue idee a sostenere un titolo e un autore, lo faccia con il suo nome, mi raccomando. Non faccia come altri.”

Custu tzieddu, s’est ofendidu ca dd’apo nadu ki fit inniorante, cando issu–in manera educada e “perfida”–ofendet a is scritores sardos nende ca, si non ddos invitant in Gavoi, est ca sa de issos non est literadura: ” il festival di Gavoi è letterario e non italiano o sardo.”

Insomma, semus torra a sa matessi kistione de duos annos faet, cando a sa Festa Manna de s’IRS ant nadu is proprias cosas (Ita casu ant tratau? ).

In Gavoi tenent su software pro distingher sa literadura dae s’aliga.

Lampu, ghetant su manuscritu digitalizadu in su computer e, in cabu de una mesoredda, cussu nde bogat su giuditziu!

E balla dimo’, mai una borta ki apat agatadu carki balore literariu in trabballos ke sos de Pintore o de Falconi o de Carlini o de Alcioni-Pala, pro nde narrer una pariga.

Nonó!

Sceti in trabballos scritos in italianu–cussa ki deo tzerrio “literadura sardinniola”–nd’essint dae su computer cun sa cualifica: “opera letteraria”.

Sa propriu cosa ki s’Olimpu mundiale de sa critica literaria–setzidu a giru de sa mesa tunda de sa Festa Manna de s’IRS–aíat acraradu duos annos faet.

Custa non est gentixedda de pagu contu, balla!

T”ischint narrer deretu su ki est literadura e su ki est aliga.

Insomma, cun callonis de aici non fait ni-mancu a nci discuti.

Cando a faeddare de literadura bi si ponet gente ca non cumprendet–o faet sa parte de non cumprender–ca sa literadura naschet dae sa complitzidade intra de scritore e letore, dae s’interatzione de testu e letura e duncas ca non podet esister una manera obbietiva de stabilire ita est literadura e ita nono, non faet prus a discuter.

Adrianu, tando, at sballiadu a pedire (mendicare) de ammitire sa literadura sarda a su festival sardinniolu de Gavoi.

Custu ddos faet intender ancora prus importantes e tando si faent prus arrogantes puru: ” il festival di Gavoi è letterario e non italiano o sardo.”

Toca tontu!

Sa definitzione de literadura natzionale sarda podet sceti esser una definitzione politica.

Comente est politica sa definitzione de natzione.

Duncas literadura sarda est cussa ki namus nois: sa literadura scrita in una de is limbas sarda, foras de s’italianu.

Carki cuntzessione si podet faer a trabballos de lacana, ke “Tzaca stradoni”, ki ammisturant italianu e sardu in manera creativa e non sceti pro acuntentare a is letores italianos a papingios esoticos.

Ma a donare una definitzione politica non bastat, si non passamus puru a s’atzione politica.

Tocat puru a dd’organizare custa Festa de sa literadura natzionale.

Tando, non est a pedire sa limosina de nosi faer ammitire  dae is strangios a sa festa issoro, ma a stantargiare sa festa nostra.

Basta cun is murrungios, est ora de si ponner a faer!

9 Comments to “Literadura natzionale e politica”

  1. In su 2008, in su blog cosa mea, aia iscritu: “Puntuale come un treno delle Schweizerische Bundesbahnen e inevitabile come il tacchino al Thanksgiving Day, ecco i giorni del “pinta sa linna e bàtinchela a Sardigna”. Si parla del festival gavoese “Isola delle storie”, storie altrui, naturalmente, per non passare per provinciali.” Nd’apo chistionadu s’annu in fatu puru, male, e custa est istada s’imposta de Marcello Fois: “Ho letto il tuo commento preventivo al prossimo festival di Gavoi e mi sono definitivamente convinto che il tuo problema sia di ottenere il massimo dei risultati col minimo lavoro, niente infatti ti vieta di organizzare il tuo festival in Limba de linna non pintada, se non il fatto che c’è troppo lavoro da fare e quindi è meglio sfruttare il lavoro fatto da altri. E’ un modello spaventoso e folklorico che la dice lunga sul tuo presunto modello di tolleranza. Mettetevi al lavoro e fateci il culo a noi di Gavoi con la Sardegna vera non con quella colonizzata e finta.”
    Cumpresu comente resonat su maitre à penser de sa nouvelle vague literària sarda? A mie mi fiat aggradadu unu logu in ue sas literaduras natzionales (sa sarda, s’italiana, sa frantzesa, sa catalana…) s’esserent pòdidas pònnere a pare pro arresonare che pare. A chie tenet santos in corte, apògios polìticos e dinare, est cosa chi no aggradat. E tando, eja, Robe’, faghimu.lu custu festival literàriu sardu. Deo b’isto. E sos àteros iscritores in sardu (gadduresu, tataresu, cadalanu, tabarchinu)?

  2. So de acòrdiu, ma ddu devimus fàghere inpipendentemente dae issos. Nde tenimus bisòngiu comente sardos, comente pòpulu paris cun àteros pòpulos. Petzi gasi diamus pesare una leva de iscritores sardos noos e modernos prontos a si cunfrontare cun àteros. Marcello Fois, Niffoi e àteros, sigant a iscrìere in italianu, non ddos podimus obrigare a iscrìere in sardu. Sunt lìberos de iscrìere comente cherent. In casu nois mandamus a dae in antis is nostros e is àteros, si nd’ant gana, sigant in fatu.

  3. Jeo no isco si est una bona idea sa de achere unu festival letterariu natzionale Sardu, ca si rischiat una “riserva indiana”. Pesso chi su problema culturale est de cussos chi vaeddana de “festival letterariu” ma poi avvisana solu iscrittores in limba italiana. No est irballatu a pedire contu a custos proite sono gai razzistas. Isperemmas chi in Gavoi no acana sos bagnos de s’apartheid: “Iscrittores sardignolos” e “iscrittores Sardos”….

    • Su fatu est ca sunt ratzistas e dae cussu tocat a partire. E chergio narrer partire, duncas, andare a innantis partende dae cussu puntu. Issos cherent su monopoliu de sa “visibilità” e pro como sa cosa de importu est a dda finire cun custu monopoliu.

  4. Sa propònnida di Bolognesi m’aggradessit meda. Sos chi ana tempus e materia, ana a essere sos remirados ammaniadores.

  5. 🙂 No ddu sciu si apo intesu bene s’allega? Pessaia chi su Premio de Othieri est pro sa limba sarda feti? No est de aici? E esistit dae s’annos chimbanta o no?

    Peroe diat essi mellus de ddu faxer in totu sa Sardinnia, comente su Eisteddfod. Sa festa de sa lideradura iscrita in Welsh mudat su logu donnia annu e de custa manera cambiat sa genti puru. Si ddu faxent in Wales, poita no si depit faxer in Sardinnia?

    Duas limbas diversas e insandus duas festas diversas, andat beni.

  6. ahhh? custu no ddu scia. gratzia

Leave a comment